Ukurasa huu ni sehemu ya mfululizo unaochunguza sheria za Mungu ambazo zingeweza kutekelezwa tu wakati Hekalu lilipokuwepo Yerusalemu.
- Kiambatisho 8a: Sheria za Mungu Zinazohitaji Hekalu
- Kiambatisho 8b: Dhabihu — Kwa Nini Haziwezi Kutekelezwa Leo
- Kiambatisho 8c: Sikukuu za Kibiblia — Kwa Nini Hakuna Hata Moja Inayoweza Kutekelezwa Leo
- Kiambatisho 8d: Sheria za Utakaso — Kwa Nini Haziwezi Kutekelezwa Bila Hekalu
- Kiambatisho 8e: Zaka na Malimbuko — Kwa Nini Haziwezi Kutekelezwa Leo
- Kiambatisho 8f: Huduma ya Ushirika — Karamu ya Mwisho ya Yesu Ilikuwa Pasaka
- Kiambatisho 8g: Sheria za Mnadhiri na Nadhiri — Kwa Nini Haziwezi Kutekelezwa Leo
- Kiambatisho 8h: Utii wa Sehemu na wa Kielelezo Unaohusiana na Hekalu (Ukurasa huu).
- Kiambatisho 8i: Msalaba na Hekalu
Moja ya kutoelewana kukubwa katika dini ya kisasa ni imani kwamba Mungu anakubali utii wa sehemu au utii wa kielelezo badala ya amri alizotoa. Lakini Sheria ya Mungu ni sahihi kabisa. Kila neno, kila undani, na kila mpaka uliofunuliwa kupitia manabii Wake na kupitia Masihi hubeba uzito kamili wa mamlaka Yake. Hakuna kinachoruhusiwa kuongezwa. Hakuna kinachoruhusiwa kuondolewa (Kumbukumbu la Torati 4:2; 12:32). Mara tu mtu anapoamua kwamba sehemu fulani ya Sheria ya Mungu inaweza kubadilishwa, kulegezwa, kubadilishwa kwa mbadala, au kufikiriwa upya, basi hatumtii Mungu tena—anajitii mwenyewe.
Usahihi wa Mungu na asili ya utii wa kweli
Mungu hakuwahi kutoa amri zisizo wazi. Alitoa amri kamili na sahihi. Alipoamuru dhabihu, alitoa maelezo kuhusu wanyama, makuhani, madhabahu, moto, mahali, na wakati. Alipoamuru sikukuu, alifafanua siku, sadaka, masharti ya usafi, na mahali pa ibada. Alipoamuru nadhiri, alifafanua jinsi zinavyoanza, zinavyoendelea, na jinsi zinavyopaswa kuhitimishwa. Alipoamuru zaka na malimbuko, alifafanua kile kinacholetwa, mahali kinapoletwa, na ni nani anayepokea. Hakuna kitu kilichotegemea ubunifu wa kibinadamu au tafsiri binafsi.
Usahihi huu si wa bahati mbaya. Unaakisi tabia ya Yeye aliyeitoa Sheria. Mungu si mzembe, si wa makadirio, wala hayuko wazi kwa kubuni. Anatarajia utii kwa kile alichoamuru, si kwa kile ambacho watu wangependa angeamuru.
Kwa hiyo, mtu anapoitii sheria kwa sehemu—au anapobadilisha matendo yanayohitajika kwa matendo ya kielelezo—hatoi utii kwa Mungu. Anatii toleo la amri alilobuni yeye mwenyewe.
Utii wa sehemu ni uasi
Utii wa sehemu ni jaribio la kushika vipengele “rahisi” au “vinavyofaa” vya amri huku ukitupilia mbali vipengele vinavyoonekana kuwa vigumu, vya gharama, au vinavyobana. Lakini Sheria haiji kwa vipande. Kuchagua nini cha kutii ni kukataa mamlaka ya Mungu juu ya sehemu zinazopuuzwa.
Mungu aliwaonya Israeli mara kwa mara kwamba kukataa hata undani mmoja wa amri Zake ni uasi (Kumbukumbu la Torati 27:26; Yeremia 11:3-4). Yesu alithibitisha ukweli huo huo aliposema kwamba yeyote anayelegeza hata amri ndogo kabisa ataitwa mdogo katika ufalme wa mbinguni (Mathayo 5:17-19). Masihi hakuwahi kutoa ruhusa ya kupuuza sehemu ngumu huku ukishika zingine.
Ni muhimu kuelewa kwamba sheria zinazotegemea Hekalu hazikuwahi kufutwa. Mungu aliondoa Hekalu, si Sheria. Sheria isipopatikana kutiiwa kikamilifu, utii wa sehemu si chaguo. Mwabudu anapaswa kuheshimu Sheria kwa kukataa kuibadilisha.
Utii wa kielelezo ni ibada ya kibinadamu
Utii wa kielelezo ni hatari zaidi. Hutokea mtu anapojaribu kuchukua nafasi ya amri isiyowezekana kwa tendo la kielelezo linalodaiwa “kuheshimu” sheria ya awali. Lakini Mungu hakuruhusu mbadala za kielelezo. Hakuruhusu Israeli kubadilisha dhabihu kwa maombi au sikukuu kwa tafakari wakati Hekalu lilipokuwepo. Hakuruhusu nadhiri za Mnadhiri za kielelezo. Hakuruhusu zaka za kielelezo. Hakuwahi kumwambia mtu yeyote kwamba ibada za nje zinaweza kubadilishwa na matoleo mepesi yanayoweza kufanywa popote.
Kubuni utii wa kielelezo ni kudhani kwamba kutowezekana kwa utii kulimshangaza Mungu—kana kwamba Mungu anahitaji msaada wetu kuiga kile alichokiondoa Yeye mwenyewe. Hili ni kosa mbele za Mungu. Linachukulia amri Zake kuwa zinazobadilika, usahihi Wake kuwa wa kujadiliwa, na mapenzi Yake kuwa kitu kinachopaswa “kusaidiwa” na ubunifu wa binadamu.
Utii wa kielelezo ni uasi kwa sababu unachukua nafasi ya amri ambayo Mungu alinena kwa kitu ambacho Yeye hakukisema.
Utii unapokuwa hauwezekani, Mungu anahitaji kujizuia, si kubadilisha
Mungu alipoliondoa Hekalu, madhabahu, na huduma ya Walawi, alitoa tamko la wazi: amri fulani haziwezi tena kutekelezwa. Lakini hakuruhusu kitu chochote kichukue nafasi yake.
Jibu sahihi kwa amri ambayo haiwezi kutekelezwa kimwili ni rahisi:
Jizuie kuitii mpaka Mungu arejeshe njia ya utii.
Huu si uasi. Ni utii kwa mipaka aliyoweka Mungu mwenyewe. Ni kumcha Bwana kunakoonyeshwa kupitia unyenyekevu na kujizuia.
Kubuni toleo la kielelezo la sheria si unyenyekevu—ni uasi uliovikwa mavazi ya ibada.
Hatari ya “matoleo yanayowezekana”
Dini ya kisasa mara nyingi hujaribu kuunda “matoleo yanayowezekana” ya amri ambazo Mungu alifanya zisiwezekane kutekelezwa:
- Huduma ya ushirika iliyobuniwa kuchukua nafasi ya dhabihu ya Pasaka
- Toleo la fedha la asilimia kumi likichukua nafasi ya zaka aliyoifafanua Mungu
- “Majaribio” ya sikukuu yakichukua nafasi ya sadaka zilizoamriwa Yerusalemu
- Desturi za Mnadhiri za kielelezo zikichukua nafasi ya nadhiri halisi
- Mafundisho ya “usafi wa ibada” yakichukua nafasi ya mfumo wa kibiblia wa usafi
Kila moja ya desturi hizi hufuata muundo uleule:
- Mungu alitoa amri sahihi.
- Mungu aliondoa Hekalu, na kufanya utii kuwa hauwezekani.
- Binadamu wakabuni toleo lililorekebishwa wanaloweza kutekeleza.
- Wakaliita utii.
Lakini Mungu hakubali mbadala za amri Zake. Anakubali tu utii alioufafanua Yeye mwenyewe.
Kubuni mbadala ni kudokeza kwamba Mungu alikosea—kwamba alitarajia utii uendelee lakini akashindwa kuhifadhi njia ya utii. Hili linachukulia ubunifu wa binadamu kama suluhisho la “tatizo” ambalo Mungu anadaiwa kulipuuza. Hili ni tusi kwa hekima ya Mungu.
Utii leo: kuheshimu Sheria bila kuibadilisha
Msimamo sahihi leo ni uleule unaohitajika kote katika Maandiko: kutii kila kitu ambacho Mungu amekifanya kiwezekane, na kukataa kubadilisha kile ambacho hakukifanya kiwezekane.
- Tunatii amri ambazo hazitegemei Hekalu.
- Tunaziheshimu amri zinazotegemea Hekalu kwa kukataa kuzibadilisha.
- Tunakataa utii wa sehemu.
- Tunakataa utii wa kielelezo.
- Tunamcha Mungu vya kutosha kutii tu kile alichoamuru, kwa namna aliyoamuru.
Huu ndio imani ya kweli. Huu ndio utii wa kweli. Kila kitu kingine ni dini iliyobuniwa na wanadamu.
Moyo unaotetemeka kwa Neno Lake
Mungu anapendezwa na mwabudu anayetetemeka kwa Neno Lake (Isaya 66:2) — si yule anayelibadilisha Neno Lake ili liwe rahisi au liwezekane. Mtu mnyenyekevu anakataa kubuni sheria mpya kuchukua nafasi ya zile ambazo Mungu ameziweka nje ya uwezo wetu kwa muda. Anatambua kwamba utii lazima daima ulingane na amri ambayo Mungu alinena kwa kweli.
Sheria ya Mungu bado ni kamilifu. Hakuna kilichofutwa. Lakini si kila amri inaweza kutekelezwa leo. Jibu la uaminifu ni kukataa utii wa sehemu, kukataa utii wa kielelezo, na kuheshimu Sheria hasa kama Mungu alivyoitoa.
