Huu ukurasa ni sehemu ya mfululizo unaochunguza sheria za Mungu ambazo zingeweza kutekelezwa tu wakati Hekalu lilipokuwepo Yerusalemu.
- Kiambatisho 8a: Sheria za Mungu Zinazohitaji Hekalu
- Kiambatisho 8b: Dhabihu — Kwa Nini Haziwezi Kutekelezwa Leo
- Kiambatisho 8c: Sikukuu za Kibiblia — Kwa Nini Hakuna Hata Moja Inayoweza Kutekelezwa Leo
- Kiambatisho 8d: Sheria za Utakaso — Kwa Nini Haziwezi Kutekelezwa Bila Hekalu (Ukurasa huu).
- Kiambatisho 8e: Zaka na Malimbuko — Kwa Nini Haziwezi Kutekelezwa Leo
- Kiambatisho 8f: Huduma ya Ushirika — Karamu ya Mwisho ya Yesu Ilikuwa Pasaka
- Kiambatisho 8g: Sheria za Mnadhiri na Nadhiri — Kwa Nini Haziwezi Kutekelezwa Leo
- Kiambatisho 8h: Utii wa Sehemu na wa Kielelezo Unaohusiana na Hekalu
- Kiambatisho 8i: Msalaba na Hekalu
Utakaso — Kile Sheria Iliamuru Kwa Hakika
Sheria za utakaso hazikuwa kanuni za usafi wa kawaida au desturi za kitamaduni. Zilikuwa masharti matakatifu yaliyodhibiti ufikivu wa patakatifu pa Mungu. Iwe ni kwa sababu ya kujifungua, majimaji ya mwilini, magonjwa ya ngozi, kugusa wafu, ukungu/ukoga, au unajisi wa hedhi, Sheria iliweka taratibu sahihi za kurejeshwa katika hali ya usafi wa ibada.
Na kila mchakato wa utakaso ulitegemea vitu ambavyo vilikuwepo tu wakati mfumo wa Hekalu ulipokuwa ukifanya kazi: dhabihu za wanyama zilizotolewa na makuhani, kunyunyizwa kwa damu ya dhabihu, kuoga kwa ibada kunakohusishwa na patakatifu, ukaguzi wa makuhani wenye mamlaka, majivu ya ng’ombe mwekundu kwa ajili ya utakaso kutokana na unajisi wa maiti, na sadaka zilizowekwa juu ya madhabahu mwishoni mwa kipindi cha utakaso. Bila vipengele hivi, hakuna mtu angeweza kuhamishwa kutoka unajisi kwenda usafi. Usafi haukuwa hisia. Usafi haukuwa wa kielelezo. Usafi ulifafanuliwa na Mungu, ukathibitishwa na makuhani, na ukakamilishwa katika madhabahu (Mambo ya Walawi 12:6-8; 14:1-20; Hesabu 19:1-13).
Torati haiwasilishi sheria za utakaso kama jambo la hiari. Zilikuwa masharti kamili kwa ajili ya kushiriki katika ibada ya Israeli. Mungu alionya wazi kwamba kumkaribia katika unajisi kungeleta hukumu (Mambo ya Walawi 15:31).
Jinsi Israeli Walivyotii Amri Hizi Zamani
Wakati Hekalu liliposimama, Israeli walitii sheria hizi kama zilivyoandikwa:
- Mwanamke baada ya kujifungua alileta sadaka kwa kuhani (Mambo ya Walawi 12:6-8).
- Mtu yeyote aliyepata nafuu kutokana na ugonjwa mbaya wa ngozi alipitia mchakato wa siku nane uliotumia dhabihu, ukaguzi wa kikuhani, na upakaji wa damu (Mambo ya Walawi 14:1-20).
- Wale wenye majimaji ya mwilini walisubiri idadi ya siku iliyoamriwa, kisha wakawasilisha sadaka patakatifuni (Mambo ya Walawi 15:13-15; 15:28-30).
- Mtu yeyote aliyegusa maiti alihitaji kutakaswa kwa maji yaliyotiwa majivu ya ng’ombe mwekundu, yakitumiwa na mtu aliye safi (Hesabu 19:9-10; 19:17-19).
Kila utaratibu kati ya hii uliileta Israeli kutoka hali ya unajisi kwenda hali ya usafi ili waweze kumkaribia Mungu katika hali aliyoihitaji. Usafi haukuwa wa kielelezo katika siku za Musa, Daudi, Hezekia, Yosia, Ezra, au Nehemia. Ulikuwa wa kweli. Ulikuwa unaopimika. Nao ulitegemea kabisa ukuhani na madhabahu.
Kwa Nini Amri Hizi Haziwezi Kutekelezwa Leo
Baada ya uharibifu wa Hekalu, kila kipengele kilichohitajika kwa ajili ya utakaso kilitoweka: hakuna madhabahu, hakuna ukuhani wa Haruni, hakuna mfumo wa dhabihu, hakuna majivu ya ng’ombe mwekundu, hakuna ukaguzi wa makuhani waliotakaswa, na hakuna mahali aliloliteua Mungu pa kurejesha usafi. Bila vipengele hivi, hakuna sheria ya utakaso inayoweza kutekelezwa leo. Si kwa sababu Sheria ilibadilika, bali kwa sababu masharti ambayo Mungu Mwenyewe aliyasimamisha hayapo tena.
Huwezi kukamilisha utakaso bila kuwasilisha sadaka patakatifuni (Mambo ya Walawi 12:6-8; 14:10-20). Huwezi kuondoa unajisi wa maiti bila majivu ya ng’ombe mwekundu (Hesabu 19:9-13). Huwezi kutoka unajisi kwenda usafi bila ukaguzi wa kikuhani na damu ya dhabihu. Sheria haitoi mbinu mbadala. Hakuna rabi, mchungaji, mwalimu, au harakati iliyo na mamlaka ya kubuni mojawapo.
Kosa la Utakaso Uliobuniwa au wa Kielelezo
Wengi leo huzichukulia sheria za usafi kana kwamba ni “kanuni za kiroho,” zilizokatika na Hekalu lililozifafanua. Wengine hudhani mabafu ya ibada au kuoga kwa kielelezo kunaweza kuchukua nafasi ya kile Mungu alichohitaji katika madhabahu. Wengine hudai kwamba “kufanya kadiri ya uwezo wetu” kunatosha, kana kwamba Mungu anakubali mbadala za kibinadamu badala ya sadaka za kikuhani.
Lakini Maandiko yako wazi: Nadabu na Abihu walibuni moto wa ibada, na Mungu akawahukumu (Mambo ya Walawi 10:1-3). Uzia alijaribu tendo la kikuhani, na Mungu akampiga (2 Mambo ya Nyakati 26:16-21). Uza aligusa Sanduku Takatifu kwa namna ambayo Mungu hakuamuru, na Bwana akampiga akafa (2 Samweli 6:6-7). Israeli walimkaribia Mungu katika unajisi, na Mungu akaikataa ibada yao (Isaya 1:11-15). Usafi si wa kielelezo. Usafi haukubuniwi. Usafi ni wa Mungu, na Mungu peke yake ndiye anayeamua njia.
Kujifanya “kushika” sheria za utakaso bila Hekalu si utii — ni kujitwalia mamlaka.
Utakaso Unasubiri Hekalu Ambalo Ni Mungu Pekee Anaweza Kurejesha
Sheria huziita kanuni za utakaso mara kwa mara “amri za kudumu” (Mambo ya Walawi 12:7; 16:29; 23:14; 23:21; 23:31; 23:41). Yesu alisema kwamba hata sehemu ndogo zaidi ya Sheria haitapita mpaka mbingu na dunia zipite (Mathayo 5:17-18). Mbingu na dunia bado zipo. Amri hizi bado zipo. Lakini haziwezi kutekelezwa leo, kwa sababu Mungu ameondoa madhabahu, ukuhani, na mfumo ulioufanya utakaso uwezekane.
Mpaka Mungu arejeshe kile Yeye Mwenyewe alichosimamisha, msimamo wetu ni unyenyekevu — si kuiga. Tunaitambua Sheria, tunaiheshimu ukamilifu wake, na tunakataa kubuni mbadala. Kama Musa alivyoonya, hatuongezi wala hatupunguzi amri za Mungu (Kumbukumbu la Torati 4:2). Chochote chini ya hapo si utii — ni uasi uliovishwa lugha ya dini.
